Get Adobe Flash player
docenianą w teorii pedagogicznej (Nowacki, 1979, s. 184n). Z niego wywodzą się procesy emocjonalne i procesy poznawcze człowieka. Psychologia czynności głosi, że „działanie praktyczne jest niewątpliwie najpierwotniejszą i najstarszą historycznie formą czynności. (...) Inne rodzaje czynności rozwinęły się w trakcie działania praktycznego jako czynności pomocnicze”. (Tomaszewski, 1963, s. 142). Istotą różnych form działania praktycznego są czynności ruchowe, „nie można bowiem inaczej oddziałać na materialną rzeczywistość, jak za pomocą ruchów”. Z tego powodu dziedzina praktyczna celów kształcenia bywa nazywana dziedziną psychomotoryczną (ang. psychomotor domain). Taksonomia celów praktycznych Najprostsza taksonomia celów kształcenia w dziedzinie praktycznej (Niemie- rko, 1990, s. 230) jest następująca: Tabela 3. Taksonomia celów praktycznych Poziom I. Działania A. Czynności ucznia Kategoria Naśladowanie działania B. Planowe spostrzeganie przedmiotów i działań wzorowych w związku z tymi przedmiotami oraz etapowe wykonywanie własnych działań z Odtwarzanie systematyczną kontrolą każdego elementu przez porównanie ze wzorem, działania ewentualnie pod kierunkiem nauczyciela. Wykonywanie działania praktycznego w całości bez konieczności jednoczesnego obserwowania wzoru, ale z niewielką jeszcze płynnością i skutecznością. Uczeń koryguje działanie na podstawie własnego doświadczenia i jest w stanie ćwiczyć je samodzielnie. II. Umiejętności Sprawność działania Dokładne wykonywanie wyuczonego działania praktycznego i w osiąganie zamierzonego wyniku, jeżeli istotne okoliczności tego działania stałych warunkach nie ulegają zmianie. Ewentualna zmiana sytuacji, a zwłaszcza potrzeba ko- Sprawność ordynacji tego działania z innymi złożonymi czynnościami, zakłóca jednak działania jego płynność, a dostosowanie do zmiany pochłania wiele energii. w zmiennych warunkach Automatyzacja działania pozwalająca na uzyskiwanie najwyższej skuteczności przy bardzo niewielkim nakładzie energii i czasu. Struktura działania jest elastyczna, a jego powiązanie z innymi działaniami jest harmonijne. Pierwowzory tej taksonomii (Simpson, 1966; Harrow, 1972) były oparte na obserwacji ruchów małego dziecka, nauki pisania, ćwiczeń artystycznych (zwłaszcza baletowych) i