1998, s. 105-107). Błąd taki jest nazywany encyklopedyzmem lub materializmem
dydaktycznym. Gdy materializm dydaktyczny pojawia się na egzaminach i w testach osiągnięć
szkolnych w postaci nadmiaru pytań i zadań sprawdzających zapamiętane wiadomości, może
być nazwany materializmem pomiarowym (Niemierko, 1990, s. 233-235).
Wymagania programowe
Wymagania dydaktyczne to oczekiwane osiągnięcia uczniów, a wymagania programowe
to osiągnięcia uczniów oczekiwane w wyniku realizacji programu kształcenia. Wymagania
programowe mogą być jednostopniowe, jak na kursach samochodowych (wybranej kategorii
prawa jazdy), gdzie wyniki są dwupunktowe: „zdał” - „nie zdał”. Mogą też być
wielostopniowe , jak wtedy, gdy stosuje się skalę stopni szkolnych.
Pewien poziom jakości (biegłości) opanowania określonych czynności jest zawsze
zakładany przy formułowaniu operacyjnych celów kształcenia, a bardziej złożone czynności
(trudniejsze umiejętności, szerszy materiał) mogą być opanowywane na wielu różnych
poziomach. Te założenia są często ukryte - przyjmowane jako oczywiste (np. co do czasu
wykonywania czynności i formy przedstawiania jej wyniku) lub pozostawione do
sprecyzowania nauczycielowi. Operacyjne cele kształcenia mogą jednak zawierać mniej lub
bardziej dokładne określenie wymagań dotyczących jakości opanowania danej czynności, np.:
Uczeń bezbłędnie przytacza najważniejsze fakty z życia Adama Mickiewicza.
Uczeń trafnie wyjaśnia istotę indywidualizmu romantycznego.
Uczeń potrafi podzielić konstrukcyjnie odcinek na dwie równe części.
Uczeń potrafi poprawnie obliczyć zysk netto.
W tych przykładach, poznanych już wcześniej w związku z taksonomiami celów,
wymagania programowe są ledwie zasugerowane. Domyślamy się, że nauczyciel powinien
sprawdzić zgodność podawanej informacji o życiu poety z jego oficjalną biografią, porównać
wyjaśnienie indywidualizmu romantycznego ze stanowiskiem literaturoznawców, sprawdzić
równość dwóch części odcinka i poprawność obliczeń). Bardziej rozbudowane opisy
wymaganych osiągnięć mogą być zawarte w programach kształcenia i w dokumentach, na
których te programy są oparte, to jest w standardach edukacyjnych i opisach zawodów.
Standardy edukacyjne są opisami osiągnięć uznanych za niezbędne na danym szczeblu
kształcenia ogólnego lub zawodowego. Oto przykłady takiego opisu dokonane w Anglii dla
umiejętności pisania i przedmiotu ogólnokształcącego „projektowanie i technologia” w szkole
średniej (The National Curriculum , 1995, Writing - Level 6, Designing - Level 8):
„Uczniowie piszą w sposób mogący wywołać i utrzymać zainteresowanie czytelnika,