(A) uczestnictwa w działaniu i wytworzenie (D) systemu działań bez (C) nastawienia na
odpowiedni rodzaj działania. Taki układ kategorii ułatwia posługiwanie się taksonomią.
Poniższe przykłady motywacyjnych „celów edukacji szkolnej” zostały wybrane z projektu
reformy polskiego systemu edukacji (Reforma ..., 1998, s. 108-187):
A. „Wzmacnianie poczucia tożsamości kulturowej, historycznej, narodowej
i etnicznej dziecka” (kształcenie zintegrowane, klasy I-III szkoły podstawowej)
„Rozwijanie wrażliwości na cierpienie i przejawy niesprawiedliwości” (kształcenie blokowe,
klasy IV-VI szkoły podstawowej)
Charakterystyczne czynności ucznia : odbieranie bodźców emocjonalnych i przyjmowanie
przewidzianej roli społecznej, ale bez własnego programu działań.
B. „Rozwijanie ciekawości poznawczej i aktywności intelektualnej uczniów”
(kształcenie blokowe, klasy IV-VI szkoły podstawowej)
„Rozwijanie możliwości
twórczych: wokalnych,
instrumentalnych, multimedialnych
(muzyka, liceum sprofllowane - fakultatywnie)
Charakterystyczne czynności ucznia : samorzutne rozpoczynanie działania, podejmowanie
próby organizacji zastanej sytuacji.
C. „Umacnianie wiary we własne siły i możliwość osiągania sukcesów oraz
dążenie do osiągania celów (kształcenie zintegrowane, klasy I-III szkoły podstawowej)
„Kształtowanie postawy dociekliwości i refleksyjności wobec wiedzy” (edukacja filozoficzna,
gimnazjum) Charakterystyczne czynności ucznia : poszukiwanie i samodzielne rozwiązywanie problemów
danej dziedziny, dodatnie wartościowanie i przeżywanie tych działań.
D. „Ukształtowanie racjonalnego podejścia do problemów życiowych, w tym
do kryzysów okresu dojrzewania (...)” (cel ogólny edukacji szkolnej, gimnazjum)
„Przygotowanie do życia i podejmowania odpowiedzialnych zadań w społeczeństwie
informacyjnym” (informatyka, liceum sprofllowane - fakultatywnie)
Charakterystyczne czynności ucznia : systematyczne stosowanie zasad samokształcenia,
pokonywanie trudności
płynących ze
zmian biologicznych,
społecznych i
technologicznych. Działanie praktyczne
Działanie praktyczne jest czynnością ukierunkowaną na zmiany w otoczeniu. Według
Tadeusza Tomaszewskiego (1963) jest to podstawowy rodzaj czynności człowieka.
Działanie praktyczne odgrywa zasadniczą rolę w kształceniu ogólnym i zawodowym, nie