Materiał
Treść planowana
►Treść poznawana ---- ► Treść opanowana
Rysunek 6. Trójwymiarowy model treści kształcenia w ujęciu dynamicznym
Każdy element treści kształcenia , to jest pojedyncza czynność opanowywana przez ucznia
lub grupa czynności, ma w tym modelu trzy współrzędne:
1. Ceł kształcenia , sklasyfikowany według kategorii wybranej taksonomii celów -
praktycznej lub poznawczej.
2. Materiał kształcenia , sklasyfikowany według działów lub modułów programowych.
3. Wymagania programowe , sklasyfikowane według poziomów, które mogą odpowiadać
stopniom szkolnym.
Prostopadłościan przedstawiony na rys. 6 obrazuje potrójnie powarstwo- waną przestrzeń,
w której mieści się system nauczanych czynności, zwany treścią kształcenia. W procesie
kształcenia treść kształcenia przechodzi fazy: planowania (ang. intended curriculum),
poznawania (transformed lub implemented с.) i opanowania przez uczniów (attained с.). W
procesie tym treść na ogół ubożeje, co znaczy, że uczniowie opanowują jedynie część tych
elementów i powiązań między nimi, stanowiących system treści planowanej, ale możliwe jest
także wzbogacanie treści planowanej w toku jej indywidualnego lub zbiorowego poznawania.
Program kształcenia
Program kształcenia w węższym sensie to broszura programowa zawierająca operacyjne
cele kształcenia (głównie w krajach anglosaskich) lub cele, materiał i wymagania oraz
charakterystykę metod kształcenia i metod ewaluacji osiągnięć uczniów (jak w Polsce). Może
być wytworzony przez instytucje państwowe, krajowe komisje programowe lub, jako
program autorski, przez spontanicznie tworzone zespoły i przez pojedynczych nauczycieli.
Program kształcenia w szerokim sensie, zwany też dokumentacją programową,, to ogół
dokumentów wyznaczających treść kształcenia. A więc to nie tylko broszura programowa,
lecz także podręczniki dla uczniów i nauczycieli, środki dydaktyczne i materiały pomocnicze,
zbiory zadań i testy osiągnięć szkolnych, odpowiednie opracowania metodyczne.