Get Adobe Flash player
społecznych) ma niewielkie możliwości osiągania wysokiego stopnia złożoności i organizacji tylko poprzez osobistą refleksję poznającego świat ucznia (Klus – Stańska 2002). 2.4. Ocenianie W edukacji zorientowanej na konstruowanie wiedzy geograficznej ocenienie osiągnięć uczniów wymaga od nauczyciela wyjścia poza standardowe obserwacje i pomiar dydaktyczny ich wiedzy oraz umiejętności, jako że uczenie to w znacznej części przebiega poza szkołą, poza szkolnym doświadczeniem i jest silnie wbudowane w społeczny i kulturowy kontekst oraz w interakcje zachodzące pomiędzy uczącym się a otaczającym go środowiskiem zarówno społecznym jak przyrodniczym. Pewną trudność będzie też sprawiało oszacowanie, na jak duże uczniowskie odstępstwa od teorii powszechnie przyjętych w świecie nauki można wyrazić akceptację. Lecz na tym nie koniec, bo zaraz wyłaniają się kolejne wątpliwości, jak chociażby takie: Które twierdzenia – nawet spośród tych funkcjonujących w świecie nauki - są „bardziej prawdziwe od innych”? Czyja wiedza jest prawomocna; czy tylko ta, którą posiada nauczyciel, czy ta podręcznikowa, czy może ta najnowsza wciąż jeszcze sprawdzana i niepewna, lecz już rozpowszechniana przez Internet? I wreszcie: Czy każdy nauczyciel geografii posiada wystarczające przygotowanie merytoryczne i metodologiczne by arbitralnie podejmować się oceny prawdziwości (czy choćby wiarygodności) proponowanych przez uczniów rozwiązań problemów, którzy zainspirowani nim znajdują niekonwencjonalne jego rozstrzygnięcia, albo dla których rozwiązania sięgają do źródeł wiedzy niedostępnych dla pedagoga. Zatem najpewniej należałoby przychylić się do takiego oceniania, które by polegało głównie na analizie procesu uczenia się i poprzestać na ocenianiu wyników tego procesu w realnych sytuacjach. Podsumowanie Wszelkiego rodzaju ujęcia dychotomizujące, z jednej strony - nieuchronnie prowadzą do pewnych uproszczeń, jednak z drugiej - pozwalają uzyskać większą jasność rozważań, zwłaszcza zaś wyraźniej dostrzec różnice. W tym przypadku - między kształceniem polegającym na przekazywaniu wiedzy a kształceniem polegającym na jej konstruowaniu, co zostało uwidocznione w poniższym zestawieniu. Przekazywanie wiedzy Uczeń traktowany jako reprezentant grupy wiekowej, co prawda posiadający „jakąś” wiedzę osobistą, lecz traktowaną jako nieważną, nie podlegającą diagnozie. Konstruowanie wiedzy Uczeń traktowany jako jednostka z indywidualną historią, posiadający pełnoprawną wiedzę osobistą, zdiagnozowaną i/lub zaktywizowaną np. w rozmowie wstępnej. Uczeń doświadcza ze strony systemu szkolnego Uczeń aktywnie konstruuje i rekonstruuje wiedzę, presji (wykonawcą jest nauczyciel) przyswojenia poszukuje własnych dróg poznania; ma prawo do określonej wiedzy. oporu. Uczeń poddaje się władzy systemu. Uczeń posiada poczucie sprawstwa w uczeniu się, Równocześnie reprodukowaną wiedzę odczuwa buduje i wyraża nową wiedzę oraz włącza ją do jako „obcą”, dlatego odrzuca ją i zapomina systemu posiadanych znaczeń. (reguła 3Z – Zakuć, Zdać, Zapomnieć). Nauczyciel konfrontuje wiedzę pozaszkolną Nauczyciel przekazuje (monolog) wiedzę ucznia i wiąże z wiedzą szkolną. Stymuluje określoną programem nauczania, materiałem ucznia, kiedy trzeba, pomaga w ustalaniu znaczeń, zawartym w podręczniku, traktowaną jako wiedzę w konstruowaniu struktury opierającej się na posiadanej przez ucznia obiektywną, sformalizowaną, zaakceptowaną fundamencie przedwiedzy. Ceni samodzielność i aktywność przez administrację oświatową i niego samego.