Bolesław Niemierko, 1990, Pomiar wyników kształcenia, 29 - 48.
Operacjonalizacja celów kształcenia
Zajmiemy się teraz celami, jakie uczniowie mają osiągnąć w danym nauczycielskim
systemie kształcenia.
Ustalanie celów
kształcenia jest
naczelnym postulatem dydaktyki
i pomiaru
dydaktycznego. Nie wystarczy, jak chcą skrajni humaniści (Rogers, 1969), zapewnić uczniom
swobodę określania, co sami chcą osiągnąć. Własne cele uczniów są niewątpliwie cenne, ale
zgodnie z prawem heterogonii celów (Nawroczyński, 1961, s. 150-151) zainteresowania i
aspiracje młodych ludzi rozwijają się w procesie kształcenia i są w większym stopniu
wynikiem uczenia się niż jego ogólną wytyczną.
Nauczyciele powinni znać cele edukacji szkolnej w zakresie poszczególnych przedmiotów
kształcenia oraz umieć samodzielnie operacjonalizować te cele, to znaczy interpretować je,
konkretyzować i przekształcać w sytuacje dydaktyczne, w tym także w sytuacje pomiarowe.
Rozdział zaczniemy od pojedynczego elementu treści kształcenia, jakim jest określona
czynność opanowywana przez ucznia, a potem przejdziemy do rozmaitych grup takich
czynności i do systemów treści kształcenia w postaci programów kształcenia.