podłożu swe ciepło i nie dopuszcza do ochłodzenia. Rosa ani szron nie powstają
przy pochmurnej pogodzie, bo chmury zwracają promieniowanie cieplne.
12. Jeśli wieje słaby wiatr, a podłoże jest chłodniejsze od niego, powietrze ocierając
się o podłoże porusza się burzliwie, miesza się stale ochładzając od podłoża. W
takim przypadku cała dolna warstwa powietrza ochłodzi się poniżej punktu rosy.
Para wodna skropli się nie na przedmiotach, lecz w powietrzu. Małe jej kropelki,
ledwo dostrzegalne wzrokiem, ze względu na olbrzymią liczbę i gęstość będą
dostrzegalne jako zmętnienie powietrza i odczuwalne jako wilgoć na
przedmiotach. W ten sposób może powstać mgła. Jest to mnóstwo drobniutkich
kropelek wody, powstałych przez skroplenie pary wodnej, unoszących się w
powietrzu tuż przy ziemi lub na niewielkiej nad nią wysokości.
13. Przy grubej warstwie ochłodzonego powietrza i obfitej kondensacji mogą powstać
niskie chmury warstwowe, z których opadają bardzo wolno drobniutkie kropelki, o
średnicy poniżej 0,5mm. Taki opad nazywa się mżawką.
14. Wstępujące prądy powietrza prowadzą do jego silnego ochłodzenia. Temperatura
powietrza spada poniżej punktu rosy i od tego momentu zaczyna się obfite
skraplanie pary wodnej, a na dużych wysokościach oprócz kropelek wody
powstają również igiełki lodu. W ten sposób powstają chmury różnego typu. Nie
są one w zasadzie niczym innym jak mgłą (oparem, obłokiem), tworzą się jednak
nie przy samej powierzchni terenu, ale dopiero na pewnej wysokości. Jedynie
wstępujące prądy powietrza mogą doprowadzić do tak obfitego skraplania pary
wodnej lub jej zestalania, że powoduje to opad deszczu lub śniegu.
15. Prąd wstępujący może nastąpić wskutek silnego ogrzania powietrza, znajdującego
się w stanie chwiejnej równowagi, od cieplejszego podłoża. Takie prądy
wytwarzają kłębiaste chmury, nieraz bardzo silnie rozbudowane pionowo i
doprowadzają niekiedy do obfitych opadów, nierzadko burzowych, zwanych
opadami cieplnego wznoszenia (konwekcji termicznej).
16. Jeśli masa zimnego powietrza gwałtownie wciska się pod ciepłą masę, wypychając
ja do góry, wtedy następuje wznoszenie ciepłego powietrza, jego ochłodzenie i
tworzenie się rozległych i wysoko rozbudowanych chmur oraz wystąpienie
obfitych opadów, zwanych opadami frontalnymi zimnego frontu.
17. Jeśli masa powietrza ciepłego wślizguje się po łagodnym skłonie powietrza
zimnego, wtedy również tworzy się układ chmur, od delikatnych pierzastych