– wiedzieć, że są one zakaźne, znać ich przyczyny, wiedzieć, jak się przed nimi chronić [w tym
przed AIDS], być świadomym skutków zakażenia się chorobami wenerycznymi i AIDS. Pomóc
miała w tym lekcja polegająca na tym, że uczniowie byli podzieleni na 6 grup - według symulacji
wypowiedzi uczniów: sześć myślowych kapeluszy Edwarda de Bono [tabela 3].
Tabela 3. Sześć myślowych kapeluszy Edwarda de Bono na temat AIDS [Suropek-Stala, 2002].
Kapelusz biały - fakty
czerwony –
emocje zielony –
możliwości czarny –
pesymizm żółty –
optymizm niebieski –
analiza procesu
Zadanie uczniowie omawiają choroby takie jak: kiła, rzeżączka, rzęsistkowica, AIDS
poczucie zastraszenia, bezradność, lęk, brak motywacji do planowania przyszłości, strach
przed kontaktem seksualnym, rezygnacja z wyjazdów, oznaczanie przedmiotów codziennego
użytku i przyborów toaletowych – zakazywanie korzystania z nich innym, chodzenie na
badania krwi ze swoją igłą
poznanie zagrożeń dzięki ulotkom i literaturze, używanie prezerwatyw czasie kontaktów
seksualnych, podejmowanie leczenia w poradniach wenerologicznych, możliwość chodzenia
na badania krwi ze swoją igłą kupioną w aptece, przestrzeganie higieny – swoje przybory
toaletowe, rozmowa z rodzicami lub psychologiem w czasie okresu dojrzewania, możliwość
wyboru koleżanek i kolegów
rezygnacja z kontaktów płciowych, nie podawanie ręki osobom zarażonym, oznaczanie
swoich talerzy i łyżek i zakazanie ich używania osobom zarażonym, rezygnacja z kąpieli w
basenie i korzystania z publicznych toalet, rezygnacja z całowania w rękę na powitanie,
rezygnacja z badań krwi, chyba, że z możliwością zabrania swojej igły, brak korzystania z
noclegu w hotelu ze względu na możliwość brudnej pościeli
brak strachu – życie z jednym partnerem na zasadzie wierności, przestrzeganie wszystkich
zasad higieny, brak kontaktu z narkomanami, rozmowa z rodzicami na temat dojrzewania i
problemów związanych np. z rozwojem płciowym, właściwe odzywanie, dobra znajomość
chorób wenerycznych, wyjazdy na urlop, z zachowaniem umiarkowanego dystansu do
kontaktów towarzyskich
uznanie opisanych na lekcji chorób za najbardziej zasługujące na uwagę oraz zrozumienie, że
szerzą się one drogą kontaktów płciowych
Dyskusja wyników
W przypadku AIDS mamy do czynienia z problemem etyczności. Thomas Murray wyróżnił
4 kategorie moralnej odpowiedzialności: /1/ pracownicy służby zdrowia powinni otaczać
jednakową opieką wszystkich pacjentów, nawet tych, którzy są chorzy, bo przestrzegając norm
bezpieczeństwa nie zarażą się od nich, a lekarze powinni zachować tajemnicę lekarską; /2/
badacze przeprowadzając wywiady z chorymi muszą być kulturalni, dyskretni i budzić zaufanie,
bo chorym trudno jest udzielać informacji o ich życiu seksualnym; /3/ osoby chore powinny
stosować prezerwatywy i ograniczać się tylko do jednego partnera seksualnego; /4/ społeczeństwo
powinno zająć się profilaktyka i edukacją, tworzyć systemy medyczne i socjalne walki z AIDS i
opiekę nad chorymi [Rowiński & Grzechnik, 1988].
Na początku lat 80. XX wieku po raz pierwszy opisano przypadki zachorowań na AIDS.
Początkowo objawy tej choroby obserwowano wyłącznie u mężczyzn homoseksualnych. W
1982 roku stwierdzono, że na AIDS najczęściej chorują: homoseksualiści, narkomani, chorzy
na hemofilię, Haitańczycy. Grupy te nazwano „Klub 4H”. Pod koniec 1982 roku odnotowano
przypadki AIDS u osób, którym przetaczano krew, partnerów seksualnych narkomanów,
partnerów chorych na AIDS, biseksualistów i ich partnerów, dzieci urodzonych przez matki chore
na AIDS [Rowiński & Grzechnik, 1988]. Niestety szybko okazało się, że może ona dotknąć
każdego. W mediach pojawiało się wtedy wiele informacji na ten temat, a ludzie ogarnięci
byli lękiem przed epidemią szybko rozprzestrzeniającego się AIDS, nazwanego „dżumą XX
wieku”. Logicznym wydawało się, że ludzie staną się bardzo ostrożni w swoich zachowaniach,
ale niestety tak się nie stało. W Polsce liczba zakażeń wirusem HIV wynosi około 8500 osób.
69