Get Adobe Flash player
Gry i rozrywki umysłowe łączą element zabawy, nauki i współzawodnictwa, pozwalają pokonywać trudności i poszukiwać rozwiązań logicznych procesie dydaktycznym. Stwierdza się, że ćwiczą pamięć, spostrzegawczość, orientację, szybkość reakcji, uwagę, umiejętność logicznego kojarzenia i wnioskowania, analityczny krytycyzm oraz precyzję sformułowań. Rozwiązywaniu zadań towarzyszą: pasja poszukiwawcza, radość wynikająca z pokonywania trudności, motywacja pogłębiania i porządkowania informacji oraz kształtowanie nawyku sięgania do różnych źródeł wiedzy. Gry, zabawy i rozrywki w postaci krzyżówek czy zagadek można stosować indywidualnie, łączyć w serie, zestawy, inicjować konkursy twórczości i zawody sprawności intelektualnej, można także stosować rozrywki umysłowe jako element kontroli osiągnięć szkolnych uczniów. Jedną z form metody gier dydaktycznych są krzyżówki, które można stosować w celu utrwalenia pojęć i terminów. Cieszą się one szczególnie dużym zainteresowaniem wśród uczniów klas piątych i szóstych. Zagadki służą w szczególny sposób autokontroli i autoocenie. Można je stosować na lekcjach powtórzeniowych, jako podstawę do cząstkowej oceny szkolnej, w czasie integracji treści danej jednostki lekcyjnej, jako pracę domową uczniów a także jako metodę pracy na zajęciach pozalekcyjnych. W metodzie gier dydaktycznych można wyróżnić metodę sytuacyjną i inscenizacji. Nauczanie sytuacyjne polega głównie na zaznajamianiu ucznia z teoretyczną lub praktyczną sytuacją przez udostępnienie mu np. opisu sytuacji, fragmentów filmu, czy cyklu przeźroczy, bądź też przez zorganizowanie obserwacji w terenie, czy prowadzenie wywiadów i rozmów na określony temat. Następnie nauczyciel przekazuje uczniowi polecenia dotyczące analizy przedstawionej sytuacji, lub też zgromadzenia dodatkowych danych, wykonania pewnych prac (jak obserwacje, doświadczenia, zabiegi uprawowe, notatki, itp.), czy dokonania oceny postaw osób związanych z daną sytuacją, oceny przydatności zastosowanych zabiegów, słuszności podjętych decyzji. Analiza konkretnych sytuacji wyzwala inicjatywę uczniów, prowadzi do opracowaniu planu działania obejmującego pewne zadania i sposoby ich racjonalnej realizacji. Kolejnym elementem omawianej metody jest realizacja wytyczonych zadań np. prowadzenie obserwacji i doświadczeń. Dużą rolę w metodzie sytuacyjnej odgrywa samokontrola, samoocena poprawności działania i jego efektów a także w razie potrzeby korekta pewnych działań. W nauczaniu sytuacyjnym uczniowie samodzielnie zdobywają informacje niezbędne w toku działania bądź potrzebne do przygotowania się do rzeczowej dyskusji. Nauczanie sytuacyjne może wiązać się z organizacją pracy w grupach. Poszczególnym grupom przydziela się określone zadania do wykonania w czasie lekcji lub poza lekcjami, np. w formie pracy domowej. W nauczaniu sytuacyjnym wyłania się potrzeba integrowania wiedzy z zakresu różnych przedmiotów.