Get Adobe Flash player
W związku z tym, że zagadnienia dotyczące komórek macierzystych są połączone nie tylko z embriologią, czy transplantologią, ale również etyką i religijnością powstało wiele konspektów lekcji na ten temat. Jedna z takich lekcji [Adamscy, 2005] miała na celu kształtowanie właściwych postaw uczniów wobec problemu: klonowania, używania zarodków do badań i transplantologii, poznanie chorób związanych z niewydolnością narządów, rodzaje przeszczepów i trudności w ich przeprowadzaniu, poznanie lokalizacji komórek macierzystych w organizmie człowieka, przypomnienie etapów rozwoju zarodkowego człowieka. Uczniowie poznając biologiczne, moralne i medyczne aspekty uzyskiwania komórek macierzystych, prezentowali swoje zdanie na ten temat oraz na temat konsekwencji rozwoju nowoczesnej nauki. Ważne było również zwrócenie uwagi na starzenie się organizmu i konieczność zastępowania źle funkcjonujących narządów innymi. Inna lekcja [Zespół Fundacji Bioedukacji, 2006] miała przybliżyć młodzieży problemy etyczne związane z przyjściem na świat dziecka. Przedstawiona była jako opowieść o młodym małżeństwie, które chce mieć dziecko, ale na drodze do tego celu, staje im wiele przeszkód. Uczniowie – przy pomocy informacji biomedycznych, opinii etyków i moralnych autorytetów – dyskutowali o problemach z tym związanych. Nawiązano do badań prenatalnych i zapłodnienia in vitro. Uczniowie korzystali z artykułów na temat wspomagania rozrodu, deklaracji papieskich, Encyklik, raportów z badań prenatalnych. Lekcja dotyczyła mukowiscydozy. Rodzice byli nosicielami mukowiscydozy – lekarz zaproponował im zapłodnienie in vitro połączone z selekcją embrionów, aby uniknąć wystąpienia choroby u ich dzieci. Miało to polegać na zapłodnieniu kilku komórek jajowych i wybraniu zarodków wolnych od wadliwych kopii genów. Kobiecie implantuje się więc wybrane zarodki, a reszta ulega zniszczeniu. Małżeństwo zastanawiało się nad etycznością tego zabiegu – zamrażaniem zarodków i tym, co się stanie z tymi, które nie zostaną wykorzystane. Uczniowie dyskutowali o tym problemie. Zapłodnienie in vitro, czyli poza organizmem matki jest jedną z form leczenia niepłodności. Wielu znanych badaczy stwierdziło, że: in vitro to dzieciobójstwo, bo napotyka na wiele pomyłek, w pierwszej fazie badań może powstawać wiele kalekich i niepełnosprawnych dzieci. Jednakże nie można stwierdzić, że zapłodnienie zewnętrzne u ssaków wywołuje wady i nieprawidłowości w budowie i funkcjonowaniu potomstwa [Kołątaj, 1991]. Nie ma również jednoznacznego stanowiska wśród społeczeństwa, co potwierdza sytuacja, która miała miejsce w 1977 roku w Waszyngtonie, gdzie odbywała się konferencja zorganizowana przez Amerykańską Akademię Nauk. Dotyczyła zagrożeń wynikających ze stosowania metod rekombinacji DNA in vitro. Pod budynkiem, w którym odbywała się konferencja młodzież i gospodynie domowe zorganizowali pikietę, a na transparentach widniał napis „Nie chcemy być klonowani”. Oskarżano działania naukowców z zakresu inżynierii genetycznej o tworzenie w laboratoriach potworów podyktowanie jedynie chęcią zysku [Fikus, 1989]. Trudno jest więc rozmawiać z uczniami na tego typu tematy i prezentować im jakieś konkretne stanowisko w tej sprawie, skoro nawet autorytety w tej dziedzinie nie mają jednoznacznej opinii w tym zakresie, a wyobrażenia i przekonania społeczeństwa są bardzo podzielone. Z problemem etyczności mamy do czynienia w przypadku AIDS. Choroby zakaźne – mimo, że w tak dużej mierze wyeliminowane dzięki rozwojowi medycyny - nadal są w czołówce tych, które zabijają najwięcej ludzi w porównaniu z innymi rodzajami chorób (Jagusztyn - Krynicka, 1999). Osoby zajmujące się profilaktyką AIDS uważały, że kształtowanie właściwej postawy wobec chorych na AIDS powinno odbywać się na wszystkich przedmiotach nauczania, bo szkoła oprócz nauczania powinna również wychowywać (Pytlak, 1990). Jedna ze szkół opracowała program edukacyjny „AIDS i TY”, którego celem było: upowszechnienie wiedzy o AIDS / HIV. Ważna była zmiana zachowań młodzieży wobec chorych i sytuacji sprzyjających zakażeniu. Obserwowano zainteresowania i aktywność uczniów, przeprowadzono ankietę wiedzy o AIDS – „Bądź odpowiedzialny za siebie i innych”, współpracowano ze szkolną pielęgniarką i stacją sanitarno-epidemiologiczną. Zadania poruszały społeczne aspekty problemu, między innymi 59