Get Adobe Flash player
Rewolucja czy tylko zwykła innowacja w procesie nauczania chemii Dariusz Siński Jan Rajmund Paśko Gniazdowy program nauczania do duża innowacja zrywająca z dotychczasowym modelem kształcenia. W pewnym sensie nawiązuje ona do marzeń progresywistów. Ta koncepcja kształcenia możliwa staje się dzięki możliwością jakie stwarzają techniki komputerowe. Ten program kształcenia kładzie duży nacisk na intelektualne kształcenie ucznia, na zdobywanie nie tylko umiejętności w ramach danego przedmiotu ale równocześnie umożliwia wyrabianie umiejętności niezbędnych w codziennym życiu. W dydaktyce jak w każdej dziedzinie, zachodzą zmiany efektem, których są reformy. Każda zmiana to wielki wysiłek osób wprowadzających nowości, a także czas potrzebny, aby na ich wprowadzanie. Często samo powstanie i weryfikacja jakiejś koncepcji zajmuje kilka lat, po czym następuje etap najdłuższy, którym realizacja wprowadzonej reformy. Zdarza się tak, że w niektórych przypadkach tylko pewne fragmenty reformy uzyskują powszechną akceptację. Proces nauczania jest jedną z dziedzin przechodzących swoistą ewolucję, a każda zmiana w systemie nauczania może być rozpatrywana w kilku płaszczyznach. Jedną z nich w pewnym sensie nadrzędną jest struktura szkolnictwa. Zmiany w strukturze wprowadzane są przez administrację, a nauczyciele i społeczeństwo nie mają praktycznie na jej kształt żadnego wpływu pod warunkiem, że nie włączą się politycy opozycji. Dlatego zarówno nauczyciele jak i uczniowie oraz w pewnym sensie rodzice muszą dostosować się do odgórnie przyjętych ustaleń. Nie wszyscy pedagodzy w pełni akceptują zachodzące zmiany w strukturze edukacji. Przykładem może być dość liczna grupa nauczycieli uczących dawniej (przed reformą z 1999 r.) geografii w szkole podstawowej, którzy w dalszym ciągu po mimo upływu 10 lat nie akceptują włączenia elementów geografii do programu nauczania przyrody w szkole podstawowej. Zmianom ulegają z czasem programowe treści kształcenia. W tej kwestii nauczyciele mogą już wyrazić swoje zdanie, ale nie ma to większego wpływu na ustalenia szczebla centralnego. Natomiast w wielu przypadkach nauczyciele nie akceptując wprowadzanych zmian nauczają dalej „po staremu”. Odrębnym zagadnieniem jest przebieg procesu kształcenia, czyli zagadnienia bezpośrednio związane z metodyką nauczania danego przedmiotu. Reformę można wprowadzać całościowo lub tylko częściową np. obejmującą tylko programy kształcenia. Najbardziej znaną reformą polskiego szkolnictwa była reforma jędrzejewiczowska. Została ona wprowadzona w 1932 roku przez ówczesnego Ministra Edukacji i Wyznań Religijnych, Janusza Jędrzejewicza. Od jego nazwiska reforma przyjęła swoją nazwę. Wprowadzenie tej reformy miało na celu opanowanie chaosu w polskim szkolnictwie, który był pozostałością po działaniach zaborców na ziemiach polskich. Kolejna reforma systemowa została wprowadzona w drugiej połowie lat 40. XX wieku. Wprowadzała ona siedmioletnią szkołę podstawową (później rozszerzoną do ośmiu lat ustawą z roku 1961) oraz szkoły średnie. Reforma umożliwiła między innymi podjęcie studiów także absolwentom liceów zawodowych. Przykładem nieudanej, była reforma z lat 70. W jej wyniku nauka w szkole podstawowej miała trwać 11 lat. Z reformy tej wycofano się niebawem po rozpoczęciu jej wdrażania. Rok 1999 zaznaczył się w historii reformowania w Polsce systemu oświaty wprowadzeniem sześcioletniej szkoły podstawowej, trzyletniego gimnazjum oraz trzyletniego liceum ogólnokształcącego bądź jego odpowiedników, w przypadku kształcenia zawodowego. Reforma ta wprowadziła trzyletnie okresy w kształceniu ucznia. Nauczanie zintegrowane zwane powszechnie jako nauczanie początkowe, obejmujące klasy 1 - 3. Nauczanie blokowe - drugi etap w szkole podstawowej obejmujące klasy 4 - 6 Następnie gimnazjum i liceum. 94