Get Adobe Flash player
Strykowski 2004 uważa, że kognitywiści analizują człowieka, jako system przetwarzania informacji, a więc jako doskonały komputer. Anderson & Bower [1973] przedstawili model ludzkiej pamięci skojarzeniowej, uznając pamięć operacyjną za centralny procesor, który łączy w sobie pamięć deklaratywną i proceduralną. Następstwem tego procesu jest powstanie konkretnych zachowań i podejmowane są decyzje. Anderson [1983, 1985] nawiązując do wspomnianego modelu wyróżnia dwa rodzaje wiedzy deklaratywną i proceduralną. Wiedza deklaratywna opiera się o relację między rzeczą, a zdarzeniem, proceduralna natomiast na znajomości sposobu działania. W czasie uczenia korzystamy z wcześniejszej wiedzy zmagazynowanej w pamięci długotrwałej, stanowi ona podstawę wiedzy metapoznawczej (spostrzeganie, uwaga, pamięć, myślenie, podejmowanie decyzji). Bruner [1986] podkreśla rolę „wnioskowania” z informacji zakodowanej w pamięci długotrwałej w powstawaniu struktur wiedzy. Mózg umiejscawia nową informację w kontekście znanych wiadomości, pozwalając wyciągać wnioski i odpowiadać na pytania, co oznacza wiedzieć więcej niż wynika to z usłyszanych informacji [Duch, 2007]. Z prac kognitywinistów wynika, że każdy uczeń przystępując do procesu przyswajania informacji posiada różny zasób wiedzy wyjściowej. Ostaszewski 2006 uważa, iż uczenie się wymaga tworzenia przez jednostkę skomplikowanych relacji, pozwalających przystosować się jej do określonych warunków środowiskowych. Należy, zatem uwzględnić szereg czynników przekazu informacji (np. źródła informacji, jakość tych źródeł, sposoby komunikacji) pozwalających na dokonanie poprawnego przekazu wiedzy, równocześnie uwzględniając środowisko uczącej się jednostki. Duch [2007] zwraca uwagę, iż o ludzkiej twórczości decydują w dużej mierze indywidualne umiejętności i motywy, a także środowisko społeczne i fizyczne, wyznaczające zakres swobody działania. Kognitywistyczne teorie nauczania i uczenia stają się elementem edukacji multimedialnej. Praca z medium takim jak komputer pozwala na wytwarzanie różnego rodzaju umiejętności intelektualnej. Receptory wzroku i słuchu kodują informacje bezpośrednio do mózgu pozwala to na przetwarzanie zakodowanej informacji [Siemieniecki, 2007]. Zaletą edukacji multimedialnej opartej o nurt kognitywizmu jest lepsze przygotowanie procedur edukacyjnych np. wiadomości, czyli informacji o określonej treści, lepszy dobór mediów prze nauczycieli. W przyszłości, kiedy poznane zostaną dokładnie procesy neuronalne będzie można również budować struktury pojęciowe, które staną się podstawą zabiegów edukacyjnych. Obok czynników pozytywnych należy również wymienić czynniki negatywne, do których należy ograniczona możliwość poznawcza naszych receptorów, ogranicza to, zatem poznanie otaczającej nas rzeczywistości. Powstałe w ten sposób luki w wiedzy mogą przyczyniać się do błędów przy ocenie zjawisk lub procesów edukacyjnych [Gajda, 2003]. Model konstruktywistyczny Na początku lat dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku nastąpiło rozszerzenie nurtu kogniwistycznego i pojawił się konstruktywizm bazujący na twierdzeniach Piageta, Wygotskiego i Brunera. Według konstruktywistów nauczanie i uczenie się wiąże się z aktywnością uczącego się [Shapiro, 1994]. Uczniowie, są budowniczymi struktur własnej wiedzy, a nie rejestratorami informacji [Lunenburg, 1998]. Nauczyciel zamiast przekazywać wiedzę inspiruje, pomaga w jej odkrywaniu, wykorzystuje przy tym strategie i techniki aktywnego uczenia się. Dużą rolę odgrywa wiedza uprzednia, na bazie, której powstają struktury nowej wiedzy [Resnick & Klopfer, 1998]. Uniwersalny model kształcenia konstruktywistycznego przedstawia Wynne [1996]. Rys. 4. Uczenie się jest procesem adaptacyjnym, polega na konstrukcji nowych modeli za pomocą narzędzi kulturowych i symboli [Matthews & Olssen,1998]. Słowem kluczowym dla koncepcji poznawczej jest pojęcie informacji, dotychczasowa wiedza powinna być tak przekształcana, aby prowadziła do nowej informacji. Każdy uczeń indywidualnie dochodzi do nowej wiedzy, poprzez 83