Get Adobe Flash player
Wiedza na temat zdrowia i higieny w programach nauczania przyrody w szkole podstawowej Wojciech Mikos Karolina Czerwiec Wprowadzenie Zadania współczesnej edukacji powiązane są z podstawą programową kształcenia ogólnego, programami nauczania i standardami kształcenia. Pojawiają się tu wyraźnie widoczne tendencje zmian w podejściu do wiedzy szkolnej i społecznej. Jednym z elementów tej wiedzy jest kształtowanie postawy odpowiedzialności za zdrowie swoje i innych, rozumienie powiązania między człowiekiem a środowiskiem [Potyrała, 2011]. Bardzo ważnym zadaniem szkoły jest edukacja zdrowotna, której celem jest kształtowanie u dzieci i młodzieży zdolności dbania o zdrowie własne i innych ludzi oraz budowanie warunków sprzyjających zdrowiu [MEN, 2009]. Zdrowie jest uznawane za podstawowe pojęcie w edukacji, a 65% dorosłych Polaków wymienia je jako warunek szczęśliwego życia [Woynarowska, 2007]. Edukacja zdrowotna to proces, który oparty jest na naukowych zasadach stwarzających możliwość uczenia się oraz podejmowania świadomych decyzji odnośnie zdrowia. Odpowiedzialne za ten proces są rodzina, system edukacji i społeczeństwo. Edukacja zdrowotna powinna być częścią codziennego życia dziecka, bo zdrowie jest przecież podstawowym warunkiem efektywnego procesu wychowawczego. Powinien więc on opierać się na zapewnieniu wszystkim uczniom podstawowych potrzeb w zakresie zdrowia zależnie od indywidualnych predyspozycji dziecka. Istnieje powszechna opinia, że prowadzenie tego rodzaju edukacji właśnie przez szkołę, jest najbardziej skuteczne [Potyrała, Walosik, 2007]. Metodyka badań Cele badań koncentrują się na: /1/ określeniu miejsca zagadnień dotyczących zdrowa i higieny człowieka na poziomie szkoły podstawowej, /2/ analizie programów nauczania przyrody w szkole podstawowej pod kątem treści na temat zdrowia człowieka i jego zachowań w zakresie higieny, /3/ zbadaniu sposobów popularyzowania wiedzy na temat zdrowia człowieka w czasopiśmie naukowo-dydaktycznym. Sformułowano hipotezę badawczą zakładającą, że: Edukacja w zakresie zdrowia i higieny na poziomie szkoły podstawowej nastawiona jest zarówno na diagnozę chorób i skutków niewłaściwych zachowań zdrowotnych, jak i na wskazywanie zachowań bezpiecznych sprzyjających zdrowiu. W celu weryfikacji hipotezy badawczej przyjęto następujące metody badawcze: analiza dokumentów [programów nauczania, podstawy programowej, literatury przedmiotowo- metodycznej], sondaż diagnostyczny. Koncepcja badań Dokonano analizy: Podstawy programowej kształcenia ogólnego [MEN, 2009], 5 programów nauczania przyrody w szkole podstawowej, 4 podręczników szkolnych i zeszytów ćwiczeń. Przeprowadzono analizę artykułów czasopisma naukowo – dydaktycznego „Biologia w Szkole” pod kątem występujących w nim treści z zakresu zdrowia i higieny w odniesieniu do biologii człowieka. Publikowane w czasopiśmie materiały dotyczące zdrowia i higieny podzielono na artykuły o charakterze naukowym oraz konspekty lekcji zawierające propozycje rozwiązań dydaktycznych. Od momentu powstania „Biologii w Szkole” [1944 r.], pojawiło się w niej 120 47