Get Adobe Flash player
Problemy bioetyczne związane z wychowaniem seksualnym dzieci i młodzieży Karolina Czerwiec Wstęp Podstawowa definicja bioetyki, wypracowana przez W. Reicha w 1971 w „Encyclopedia of Bioethics” brzmi „Bioetyka jest systematycznym studium zachowania się człowieka wobec życia i troski o zdrowie. Studium to prowadzone jest w świetle wartości i pryncypiów moralnych” [Leone & Privitera, 1994]. Według Katolo (1997) bioetyka zawiera trzy zespoły problemów: /1/ będące wynikiem tradycyjnej etyki z zakresu medycyny, ale ich rozwiązanie następuje w odniesieniu do innej metodologii. Należą tu: aborcja, eutanazja, antykoncepcja, sterylizacja; /2/ wynikające z rozwoju najnowszych technologii z zakresu biomedycyny: zapłodnienie „in vitro”, manipulacje kodem genetycznym, diagnoza prenatalna, transplantacje organów, diagnoza śmierci; /3/ wynikające z tego, że zdrowie i życie są zależne od szeregu czynników, które nie dotyczą medycyny: odżywianie, higiena, warunki pracy, sposoby zachowania, polityka zdrowotna. Należą tu więc: narkomania, alkoholizm, AIDS, ochrona środowiska naturalnego. W szkolnych treściach biologicznych pojawiają się zagadnienia dotyczące wszystkich trzech zespołów problemowych (tabela 1). Metodyka badań Celem pracy było: - określenie miejsca zagadnień dotyczących problemów bioetycznych na lekcjach przyrody w szkole podstawowej oraz na lekcjach biologii w gimnazjum i liceum, - analiza programów nauczania oraz artykułów naukowych w odniesieniu do bioetyczności związanej z biologią człowieka, - zbadanie relacji między problemami bioetycznymi a nauczaniem zagadnień z zakresu seksualności człowieka. Sformułowano następujący problem badawczy: Jakie treści dotyczące problemów bioetycznych występują w programach nauczania przyrody i biologii oraz literaturze przedmiotowo - dydaktycznej? W odniesieniu do problemu badawczego wysunięto następującą hipotezę: Treści dotyczące problemów bioetycznych są poruszane na każdym poziomie kształcenia w odniesieniu do każdego zagadnienia z tego zakresu w wystarczającym stopniu. W celu weryfikacji hipotezy badawczej przyjęto takie metody badawcze, jak: analiza programów nauczania, analiza podstawy programowej, analiza literatury przedmiotowo- metodycznej za pomocą przewodnika do analizy dokumentów opracowanego przez autorkę. Koncepcja badań Wiele dziedzin naukowych wpływa na kształtowanie wiedzy o człowieku. Niezaprzeczalne oddziaływanie na tą kwestię mają na pewno: biologia, medycyna, seksuologia, genetyka, etyka. W związku z tym, że ciało ludzkie można rozpatrywać w odniesieniu do różnych dziedzin wiedzy, analizowano różnego rodzaju problemy mieszczące się w zakresie zagadnień bioetycznych. Dokonano analizy: Podstawy programowej kształcenia ogólnego [MEN, 2009], 5 programów nauczania przyrody w szkole podstawowej oraz 5 programów nauczania biologii w gimnazjum i 8 w liceum. Analizie poddano również podręczniki szkolne i zeszyty ćwiczeń: 4 do przyrody, 13 55