Get Adobe Flash player
Wstęp Aby wprowadzać innowacje trzeba mieć pomysł i odwagę Żyjemy w świecie, w którym zmiany zachodzą coraz szybciej. W wielu przypadkach nie zdążymy jeszcze opanować efektów jednej a już następuje kolejna. Najszybciej zachodzą zmiany w dziedzinie określanej jako “informatyka”. Ich konsekwencję odczuwamy wszyscy, komputeryzacja obejmuje urzędy, szkoły, nasze życie codzienne a nawet prywatne i coraz bardziej wdziera się do procesu kształcenia. Jednak w tym tempie i modzie na ciągłe zmiany jesteśmy coraz częściej świadkami nieprzemyślanych działań. Wprawdzie ich autorzy zapewniają nas, że są one głęboko przemyślane i uzasadnione, faktycznie pozostaje to tylko w formie haseł towarzyszących tych zmianom. W pogoni za zmianami często gubi się ich sens i cel do którego należy dążyć. Innowacje mogą obejmować szeroki zakres, te z reguły przeprowadzane są autorytatywnie przez administrację państwową a twórcami są odpowiednie osoby w rządzie. I tak w ostatnich latach między innymi modernizowano szkolnictwo zarówno wyższe jak i niższych szczebli. Innowacje mogą być też wprowadzane w mniejszym zakresie a ich autorami mogą być nauczyciele. Mogą one obejmować modernizację samego procesu przekazywania wiedzy, jak też pewnych elementów wychowania lub oceny stanu wiedzy uczniów i studentów. Krótko można stwierdzić, że innowacja to coś nowego. Z tego wynika, że nie każda zmiana będzie innowacją. Bo czy za innowację można uznać coś co jest wzorowane na schemacie postępowania opracowanego i wdrożonego wiele lat wstecz, które potem przeszło w zapomnienie. Raczej można to uznać za plagiat pewnej idei. Dlatego wprowadzając innowacje w oparciu o czyjeś dawne przemyślenia należy jednak odwołać się do źródła. Ale z drugiej strony jak odwoływać się do źródła czyli w mniejszym lub większym stopniu powielać to co było, skoro ma to być własna innowacja. Często pomysły z przed wielu lat nie mogły być realizowane z różnych powodów, jednym z nich może być słabo rozwinięta technika w tamtych czasach. Tak jak nie możemy powiedzieć, że posiadana przez nas wiedza jest skończona tak nie możemy powiedzieć, że proces edukacji jest tak doskonały, że nic już w nim zmienić nie można. Motorem napędzającym innowacje w szkolnictwie jest postęp w naukach podstawowych co z kolei wymusza zmiany w technologii, w sposobie myślenia a to z kolei odbija się na naszym życiu codziennym. Zmiany w wymienionych powyżej obszarach wymuszają zmiany w systemie przekazywania wiedzy, w funkcjonowaniu szkolnictwa. Zmiany te ostatnio coraz bardziej idą w kierunku ubezwłasnowolnienia nauczycieli. Nauczający coraz częściej i w coraz większym stopniu stają się urzędnikami wypełniającymi olbrzymią ilość różnych dokumentów. Urzędnicy uzurpują sobie prawo do ingerowania coraz bardziej w proces dydaktyczny. Przez co nauczyciele w coraz większym stopniu stają się wykonującymi polecenia a pole ich manewru w zakresie własnych pomysłów jest coraz bardziej ograniczane. Można powiedzieć, że został zatoczony krąg w którym wracamy do herbartyzmu ale co gorsza w złym wydaniu. Niniejsza monografia powstał z myślą “ku pokrzepieniu serc” dla tych, którzy nie chcą administrować a uczyć i uczyć jak najlepiej przekazując młodym ludziom jak najwięcej wiedzy nie tylko merytorycznej ale, i tej życiowej. Tematem tej monografii są głównie innowacje w edukacji przedmiotów przyrodniczych. W poszczególnych rozdziałach poruszane są problemy innowacji w ujęciu historycznym, propozycje o szerszym znaczeniu oraz te, które odnoszą się do nauczycieli Jan Rajmund Paśko 5