Get Adobe Flash player
Zadania w nauczaniu przyrody - od tradycji do nowoczesności Błasiak Władysław Godlewska Małgorzata Rosiek Roman Celem edukacji szkolnej jest przygotowanie ucznia do życia w nowoczesnym społeczeństwie. Głównymi celami edukacji przyrodniczej jest zaciekawienie ucznia światem przyrody oraz wyposażenie go w umiejętność: • Stawiania hipotez na temat zjawisk i procesów zachodzących w przyrodzie i ich weryfikacji. • Praktycznego wykorzystanie wiedzy przyrodniczej. • Poszanowania przyrody. • Przeprowadzania obserwacji, pomiarów oraz planowania i wykonywania prostych eksperymentów. Jako nauczyciele akademiccy jesteśmy żywo zainteresowani wszelkimi strategiami nauczania, które są najbardziej efektywne w realizacji powyższych celów. Niżej przytaczamy, za T. Wrzesniewski z University of British Columbia, szacunkowe wartości skuteczności (trwałości uzyskanej wiedzy) dla różnorakich strategii nauczania [Wrzesniewski, 2008], [Mighty, 2008]. Wynika z nich, że skuteczność tradycyjnych wykładów, na tle innych możliwych strategii nauczania, jest niepokojąco niska (Tab. 1). Podobne dane z naszej polskiej praktyki podaje Mikina i Zając [2008]. Tab. 1. Efektywność różnych strategii nauczania. STRATEGIE NAUCZANIA Procent skuteczności Wykład 5 Czytanie 10 Środki audiowizualne 15 Demonstracje 30 Grupy dyskusyjne 50 Laboratoria 75 Uczenie innych 90 Nawet przy bardzo krytycznym stosunku do powyższych danych, trzeba się zgodzić z tezą, że najbardziej efektywnymi strategiami w nauczaniu są te, które możliwie maksymalnie aktywizują ucznia. W procesie uczenia zwiększa się liczba oraz trwałość połączeń synaptycznych w mózgach naszych uczniów i studentów. Rekonstrukcja połączeń synaptycznych jest dodatnio skorelowana z aktywnością słuchaczy. Jak tę aktywność stymulować na zajęciach z trudnych [Błasiak, 1994] przedmiotów przyrodniczych? Jedną z najstarszych strategii dydaktycznych jest rozwiązywanie przez uczniów różnorakich zadań. Mogą one mieć charakter użyteczny, albo czysto teoretyczny lub estetyczny, związany z zaspokojeniem ciekawości poznawczej (np. wyznaczanie liczby gwiazd na niebie, czy obserwacją barw tęczy). Mogą być rachunkowe, obserwacyjne, doświadczalne. Stawiamy je uczniom po to, aby mogli ćwiczyć te umiejętności, które będą im potrzebne w dorosłym życiu. Paradoksalnie jest tak, że uczniom dorosłe życie wydaje się być fascynujące, zaś zadania (które mają ich do tego życia przygotować) uważają często za nudne i zniechęcające. 42