Home

Kronika Matematyka

Kliknij na kwadraciki, zarówno te od filmów, jak i te od informacji, żeby je zatrzymać i móc czytać lub oglądać bez przeszkód!

Strona ta skrywa w sobie kilka ciekawostek, które Mogą Cię zainteresować. Najedź na kwadraciki poniżej, a zobaczysz dalszy ciąg tekstu, oraz materiały i zdjęcia bohatera niniejszego wydania.

Odpal jeden z filmów z poniższego odtwarzacza, by dowiedzieć się więcej o bohaterze niniejszego wydania. Materiały nagrano z pomocą lektora i poddano profesjonalnemu montażowi.

1

2

3

4

5

Tajemnicza liczba 1729

Która zrewolucjonizowała oznaczenia numeryczne taksówek!

Ramanujan, jako ojciec teorii strun.

Zobacz kosmicznego kocura i dowiedz się, o co chodzi!

Zagubiony notatnik i ogrom wzorów.

Ten notatnik zawiera aż 4000 wzorów matematycznych.

Poznaj tego wybitnego matematyka!

Zapoznaj się z jego fascynującym kalendarium życia!

Wyniki Ramanujana, o ile akurat dadzą się zrozumieć, budzą zwykle obok zachwytu niemałe przerażenie. W jaki sposób człowiek bez żadnego formalnego wykształcenia był w stanie dojść na przykład do następujących zależności: W wieku licealnym? Wydaje się, że to znacznie przekracza możliwości nawet najbardziej uzdolnionego nastolatka. Dlatego Ramanujan był tak tajemniczym i jednocześnie ekscytującym człowiekiem.

Najbardziej romantyczna biografia w historii matematyki rozpoczyna się w wiosce Erode koło Madrasu w 1887 roku, Tu bowiem w bramińskiej rodzinie przychodzi na świat chłopiec. W wieku 10 lat zachwyca wioskę talentem do liczenia i rachunkowości. Ustala samodzielnie tożsamość Eulera jednak nie może wiedzieć, że dokonuje odkrycia, nie zna bowiem ani wzorów ani nazewnictwa matematycznego. W 1898 roku rozpoczyna naukę w gimnazjum w Kumbakonan. Nauka nie idzie mu zbyt dobrze, nudzą go długie lekcje i zadania domowe, a pasjonują samodzielne obliczenia.

Jako zbuntowany nastolatek rzuca szkołę i ucieka z domu. Choroba i bieda zmusza go do powrotu w rodzinne strony jednak do szkoły już nie udaje mu się powrócić. Dzięki protekcji dostaje pracę niższego urzędnika w porcie w Madrasie. Szuka podobnych sobie pasjonatów. Znajduje ich w dalekiej Anglii i wysyła swoje twierdzenia do trzech znanych brytyjskich matematyków. Dwóch z nich nie zainteresowało się nimi kompletnie, orzekając że są to ogólnie znane twierdzenia, ale zaintrygowały Godfreya Hardy'ego, który zapoznał się z historią życia samouka z Erode i wraz z Johnem Littlewoodem odkrył, że wśród tych teorii są całkowicie nieznane obliczenia.

W 1914 roku Srinivasa na zaproszenie Hardy'ego przybywa do Wielkiej Brytanii. Kolejne 3 lata spędza w Trinity College w Cambridge. Studiuje matematykę i jak pisze jego promotor Godfrey Hardy: „dziwił się, że ktoś znał przed nim niektóre twierdzenia, zastanawiał się nad sposobami dochodzenia do nich i nad ich rozwijaniem, zachowywał się czasami jak dziecko, które dziwi się oczywistością tego świata” Nie służył mu klimat Anglii. W długie, jesienne, deszczowe wieczory bywał depresyjny, brak mu było hinduskiej otwartości i kolorytu rodzinnego kraju. Mieszkał w zimnym mieszkaniu, co było powodem wielu chorób.

Z racji wyznawanej religii Wisznu i oddaniu bogini Namagiri był na ścisłej wegetariańskiej diecie. Wiosną znajdował bogactwo warzyw i owoców ale w zimie trudno było o zbilansowaną dietę. Wszystko to sprawiło, że w 1919 roku powrócił do rodzinnych Indii. Niestety z Europy przywiózł nie tylko doświadczenie, doktorat z matematyki i członkostwo w Królewskim Towarzystwie Matematycznym, ale również zakaził się gruźlicą, na którą umarł w wieku 33 lat. W ten sposób pozostawił po sobie wiele do dziś nierozwikłanych teorii. Kto wie, jak wyglądałby świat, gdyby dalej żył. Dzięki wzmożonym wysiłkom i wpływom Godfreya Hardy'ego, 16 marca 1920 roku Ramanujan uzyskuje doktorat (złożyło się nań przestawienie dysertacji złożonej z kompilacji 6 prac wydanych w Anglii). Tak oto, bez formalnego wykształcenia, bez znajomości kultury i obyczajów, genialny matematyk z Indii staje się doktorem jednego z najważniejszych instytutów matematycznych na świecie.

Czy wiesz, że... Niektórych z jego liczbowych zależności, będących najczęściej zaczątkiem nowych teorii, nikt dotąd nie jest w stanie udowodnić. Prace trwają, ale dotychczas bez znamienitych rezultatów.

Czy wiesz, że... Ramanujan był niezwykłym matematykiem, o czym świadczy przebieg jego życia i wyniki, jakie osiągnął. W latach 1903 - 1914, kiedy to pracował właściwie zupełnie samodzielnie doszedł do oszałamiającej liczby 3542 twierdzeń, spisywanych w notatkach, które później Hardy z wielkim oddaniem tłumaczył.

Czy wiesz, że... W 1976 r. w Trinity College w Cambridge znaleziono pudełko ze 130-stronicowym zbiorem zapisanych kartek autorstwa Ramanujana. Na papierze zostało spisanych około 4000 wzorów matematycznych.

W 1910 roku mieszkanie w wielkim mieście otwiera Ramanujana na pewne środowiska matematyczne. Jego idee się rozwijają, Przynoszą coraz bardziej imponujące wyniki, a część z nich doczekuje się publikacji w miejscowym „Journal of the Indian Mathematical Society”. Srinivasa zamieszcza tam dwie znakomite prace: jedną o funkcjach eliptycznych, drugą o liczbach Bernoulliego. Pomimo braku wykształcenia uniwersyteckiego, Ramanujan zdobywa uznanie w kręgach matematycznych i powoli przylega do niego określenie tajemniczego geniusza.

Czy, jadąc taksówką, zastanawiasz się, jaki ma ona numer boczny lub numer rejestracyjny? Z pewnością nie. Srinivasa Ramanujan nawet z takich drobiazgów potrafił stworzyć teorię matematyczną. Pewnego dnia z wizytą do naszego bohatera wybrał się Profesor Hardy.
Przyjechał on taksówką nr 1729, ale stwierdził, że jest to przypadkowy i mało interesujący numer. Ramanujan odpowiedział, że to bardzo ciekawa liczba, bo jest to najmniejsza liczba, jaką można wyrazić na dwa sposoby za pomocą sumy dwóch sześcianów.

Ramanujan był chorowitym człowiekiem. Można powiedzieć, że całe jego dorosłe życie podzielone zostało pomiędzy pobyty w szpitalu i działalność matematyczną. W 1909 roku przechodzi bardzo poważną operację. W tym czasie zajmuje się szeregami rozbieżnymi i ułamkami łańcuchowymi nieskończonymi. W wieku lat szesnastu młody matematyk zajmuje się szeregiem harmonicznym, oszacowuje stałą Eulera do 15. (!) miejsca po przecinku i zaczyna badania (o czym nie wie) nad liczbami Bernoulliego.

Projekt:

"Zablocki Pictures"

Wykonanie:

Maciej Zabłocki

Copyright 2013.

Na wyłączność Politechniki Warszawskiej, w ramach projektu: Archipelag Matematyki - biografie wybitnych matematyków.

3 - 3

<

>