Czy każdy człowiek może zostać przedsiębiorcą? Jakimi cechami i umiejętnościami powinien odznaczać się przedsiębiorca, aby skutecznie kierować dużą lub małą firmą? Odpowiedzi na te i inne pytania dotyczące przedsiębiorczości i związanych z nią zagadnień znajdziesz w naszym podręczniku.

Osobowość

Każdy z nas ma unikalną osobowość, która decyduje o dokonywanych wyborach życiowych. Jest to stały element postępowania właściwy danemu człowiekowi, odróżniający go od innych ludzi. Każda jednostka ma sobie tylko właściwe cechy intelektualne, emocjonalne, temperamentalne i wolicjonalne. Na kształt osobowości wpływają zarówno cechy wrodzone (m.in. dziedziczne), jak i cechy nabyte przez doświadczenie, wychowanie oraz wpływ środowiska. Nasza osobowość zmienia się wraz z dorastaniem i dojrzewaniem.

Określ swój typ osobowości

Kombinacja poszczególnych cech tworzy typy osobowości. Według Hipokratesa, starożytnego greckiego lekarza, wyróżnia się 4 typy osobowości. Są to: sangwinik, choleryk, flegmatyk i melancholik. Ich cechy zestawiono w poniższej tabeli. Pamiętaj jednak, że możesz mieć cechy przypisane np. 2 typom.

Tabela 1.1. Typy osobowości według Hipokratesa.

Rycina 1.1.   Zróżnicowanie i rozpiętość cech osobowościowych na podstawie modelu H.J. Eysencka. Cechy te zawierają różne proporcje przeciwstawnych sobie wymiarów: ekstrawersji i introwersji oraz równowagi emocjonalnej i neurotyczności (silnego niezrównoważenia emocjonalnego o charakterze nerwicowym). Cechy osoby przedsiębiorczej skupiają się w pobliżu równowagi emocjonalnej (zrównoważony, solidny, przywódczy) i ekstrawertyczności (towarzyski, otwarty, aktywny, optymistyczny). Im bliżej introwersji, a zwłaszcza neurotyczności, tym cechy osobowościowe mniej odpowiadają przedsiębiorczości (np. niespokojny, drażliwy, lękliwy, markotny).

W innej, bardziej popularnej typologii osobowości wyróżnia się osobowość ekstrawertyczną oraz introwertyczną.

Tabela 1.2. Porównanie cech ekstrawertyka z cechami introwertyka.

Zróżnicowanie i rozpiętość cech osobowościowych zdefiniowanych przez Hipokratesa w połączeniu z ekstrawertycznością i introwertycznością obrazuje model Hansa Jürgena Eysencka [wym. hansa jurgena ajzenka]. Analizując go, zwróć uwagę na cechy zaznaczone na czerwono, gdyż odpowiadają one osobie przedsiębiorczej.

Czym jest przedsiębiorczość?

Przedsiębiorczość to zespół cech osobowości, głównie takich jak: przywódczość, zrównoważone zachowanie, solidność, otwartość, towarzyskość, aktywność, optymizm i spokój. Cechy te towarzyszą zachowaniom kojarzonym z zachowaniami przedsiębiorcy. Do zachowań tych zalicza się: kierowanie, kontrolowanie, nadzorowanie, podejmowanie decyzji i ryzyka. Wymienione cechy i zachowania pomagają prowadzić przedsiębiorstwo, lecz ich posiadanie jest korzystne nie tylko z punktu widzenia przedsiębiorcy. Może być ono przydatne dla każdego z nas, gdyż znacznie ułatwia radzenie sobie w życiu osobistym, zawodowym i społecznym.

Definicja przedsiębiorcy

Być może swoją przyszłość zwiążesz z prowadzeniem przedsiębiorstwa. Przekonasz się wówczas, jak istotną rolę odgrywają w takiej działalności cechy i zachowania przedsiębiorcze. Czy wiesz jednak, kim jest przedsiębiorca?

Potocznie określenie przedsiębiorca odnosimy do osoby fizycznej, najczęściej właściciela przedsiębiorstwa. Joseph Alois Schumpeter [wym. josef alois szompeter], ekonomista austriacki, określił przedsiębiorcę jako osobę, która:

• tworzy przedsiębiorstwo,
• wprowadza postęp techniczny,
• wprowadza nowe wyroby,
• zdobywa nowe rynki zbytu,
• podejmuje decyzje organizacyjne, m.in. dotyczące asortymentu produkowanych wyrobów.

Oficjalna definicja przedsiębiorcy, podawana w polskim Kodeksie cywilnym, brzmi następująco: „przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna prowadząca we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową (wykonująca wolny zawód, np. architekta lub artysty)”.

Niektórzy ludzie mają więcej predyspozycji do bycia przedsiębiorcą od innych. Na predyspozycje te składa się indywidualna kombinacja cech osobowościowych i związanych z tym zachowań. Ważne jest, aby pamiętać, że wiele cech i zachowań przedsiębiorczych możemy rozwijać i trenować.

Definicje:

[Osoba fizyczna to w rozumieniu prawa każdy człowiek, który po urodzeniu nabywa tzw. zdolność prawną, czyli posiada zdolność do bycia podmiotem praw i obowiązków z zakresu prawa cywilnego.]

[Osoba prawna to wyodrębniona jednostka organizacyjna (np. spółka akcyjna, spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, spółdzielnia, fundacja, przedsiębiorstwo państwowe), która na mocy przepisów posiada osobowość prawną, czyli zdolność do czynności prawnych. Osoba prawna może zawierać umowy, podejmować zobowiązania i odpowiadać za nie, występować przed sądem jako strona, jak również wykonywać inne działania związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.]

[Jednostka organizacyjna – chodzi o jednostkę organizacyjną, o której mowa w artykule 31, §1, Kodeksu cywilnego, niebędącą osobowością prawną, której ustawa przyznaje zdolność prawną (np. spółka jawna).]

Ciekawostka ze świata

Według profesora Adriana Northa z Uniwersytetu Heriot-Watt [wym. heriet łot] w Edynburgu cechy naszej osobowości może zdradzić muzyka, której najchętniej słuchamy. Słuchający jazzu są podobno osobami otwartymi i kreatywnymi, mającymi silne poczucie własnej wartości. Muzykę klasyczną preferują osoby również o wysokim poczuciu własnej wartości, lecz nieco nieśmiałe i zamknięte w sobie. Fanami muzyki country są osoby raczej nieśmiałe, choć pracowite. Słuchający rapu są podobno towarzyscy. Więcej na ten temat znajdziesz na stronie: http://psychcentral.com/lib/2008/preferred-music- style-is-tied-to-personality/.

	Warto kliknąć i wiedzieć więcej
	[Artykuł o cechach osobowościowych wyróżniających przedsiębiorcę Człowiek filarem biznesu; http://www.amberlink.pl/] [Opis osoby przedsiębiorczej; http://www.amberlink.pl/osoba-przedsiebiorcza.php]

	W zgodzie z prawem
	[Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 roku Kodeks cywilny, artykuł 43: Przedsiębiorcy i ich oznaczenia (DzU nr 16, poz. 93, z późn. zm.); http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19640160093]

Ćwiczenia

1.      Podaj po 3 cechy osobowości i 3 zachowania odpowiadające osobom przedsiębiorczym, wykonującym poniższe zawody lub pełniącym wymienione funkcje:

a)         dyrektor teatru,

b)        nauczyciel w gimnazjum,

c)         trener piłki nożnej,

d)        rodzic,

e)        uczeń gimnazjum,

f)         artysta malarz.

2.      Z pewnością cechą niepożądaną u osoby przedsiębiorczej jest bierność. Osoby bierne pragną usystematyzowanego trybu życia, powtarzalności i schematyzmu. Przeciwieństwo bierności stanowi aktywność, wyrażająca się w: dynamizmie w podejmowaniu postanowień i decyzji, inicjowaniu nowych rozwiązań, poszukiwaniu nowych sposobów życia. Wypisz 3 cechy swojej osobowości związane z aktywnością i 3 cechy świadczące o bierności (jeśli je posiadasz).