1.         Wpisz do tabeli po 5 cech gospodarki centralnie sterowanej i gospodarki rynkowej, wybranych spośród podanych poniżej.

1.         Wolność gospodarcza i prywatyzacja działalności gospodarczej.

2.         Bezpośrednie kierowanie gospodarką przez aparat państwowy i partyjny.

3.         Realizacja centralnego planu.

4.         Mała elastyczność gospodarki, brak reakcji na potrzeby rynku.

5.         Decyzje ekonomiczne podejmowane przez przedsiębiorców i firmy prywatne.

6.         Nastawienie przedsiębiorstw na zysk.

7.         Wysoka wydajność pracy i racjonalne zatrudnienie.

8.         Duża elastyczność gospodarki, szybka reakcja na potrzeby rynku.

9.         Brak wolności gospodarczej i upaństwowienie wszelkich form działalności gospodarczej.

10.       Niska wydajność pracy i przerost zatrudnienia.

2.         Skreśl w poniższych zdaniach błędnie użyte słowa.

A.        Upadek komunizmu i rozpad ZSRR w 1991 r. umożliwił / uniemożliwił państwom socjalistycznym rozpoczęcie procesów transformacji nieefektywnego systemu ekonomicznego.

B.         Współcześnie nie występuje / występuje gospodarka rynkowa, w której władze publiczne nie biorą na siebie odpowiedzialności za zaspakajanie zasadniczych potrzeb społecznych.

C.         Najważniejszy / Najmniej ważny element programu transformacji polskiej gospodarki stanowiły przekształcenia własnościowe polegające na zwiększeniu udziału własności prywatnej w gospodarce.

D.        Proces reprywatyzacji charakteryzuje się występowaniem / brakiem występowania jednoznacznych rozstrzygnięć prawych i regulacji dotyczących zwrotu mienia lub rekompensat.

E.         Prywatyzacja, poza zwiększeniem dochodów budżetowych z sprzedaży przedsiębiorstw, miała przyczynić się do zwiększenia / zmniejszenia konkurencyjności oferowanych dóbr i usług.

3.         Skreśl w poniższych zdaniach błędnie użyte słowa.

A.        Rzadkość dóbr oznacza nieograniczoną / ograniczoną ilość zasobów w stosunku do nieograniczonych potrzeb ludzi.

B. Przeciwieństwem dobra rzadkiego jest dobro wolne, czyli takie, które w warunkach naturalnych występuje w nieograniczonej / ograniczonej ilości.

C. Racjonalne gospodarowanie polega na osiąganiu minimalnie / maksymalnie zadawalających efektów przy założonych nakładach.

D. Im więcej / mniej mamy wiedzy dotyczącej danego problemu, tym nasz wybór, jak go rozwiązać, będzie bardziej racjonalny.

E. Czynniki produkcji to posiadane przez społeczeństwo materialne lub niematerialne zasoby, których użycie w procesie produkcji nie pozwala / pozwala wytworzyć nowe dobra w postaci towarów i usług.

4. Przyporządkuj skrót nazwy do właściwej organizacji.

Skróty:

A. WTO, B. NAFTA, C. OPEC, D. OECD, E. ILO, F. ASEAN

Organizacje:

1. Organizacja Krajów Eksportujących Ropę Naftową

2. Światowa Organizacja Handlu

3. Międzynarodowa Organizacja Pracy

4. Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju

5. Północnoamerykański Układ Wolnego Handlu

6. Stowarzyszenie Narodów Azji Południowo-Wschodniej

5. Wskaż organizacje, do których należy Polska.

A.        Światowa Organizacja Handlu

B.         Międzynarodowa Organizacja Pracy

C.         Północnoamerykański Układ Wolnego Handlu

D.        Organizacja Krajów Eksportujących Ropę Naftową

E.         Stowarzyszenie Narodów Azji Południowo-Wschodniej

F.         Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju

G.        Rada Europy

H.        BRICS

I.          Unia Europejska

J.          G20

6. Dopasuj pojęcia (A–J) do opisów (1–10).

A.	Budżet państwa	1.	Wyższa cena dobra powoduje wzrost popytu na to dobro.
B.	Paradoks Veblena	2.	Plan finansowy państwa.
C.	Prawo popytu	3.	Zadłużenie instytucji państwowych w stosunku do inwestorów.
D.	Dług publiczny	4.	Wielkość popytu na dane dobro zmienia się w przeciwnym kierunku niż jego cena.
E.	Prawo podaży	5.	Wielkość podaży danego dobra zmienia się w tym samym kierunku, co jego cena.
F.	Wskaźnik rozwoju społecznego	6.	Niedobór dochodów budżetu państwa w stosunku do jego wydatków.
G.	Deficyt budżetowy	7.	Syntetyczny miernik społeczno-ekonomicznego rozwoju państw wprowadzony przez ONZ.
H.	Cykl koniunkturalny	8.	Strategia rozwoju Unii Europejskiej zakładająca realizację pięciu głównych celów.
I.	Europa 2020	9.	Występujące na przemian okresy przyspieszenia i spowolnienia tempa wzrostu gospodarczego.
J.	Wzrost gospodarczy	10.	Proces przemian ilościowych w gospodarce, polegający na zwiększeniu produkcji dóbr i liczby świadczonych usług.

A…, B…, C…, D…, E…, F…, G…, H…, I…, J…

7.         Napisz, czy zdanie jest prawdziwe (P), czy – fałszywe (F).

1.         Ważnym czynnikiem wpływającym na wielkość podaży jest cena. (….)

2.         Cena równowagi rynkowej to cena, przy której wielkość popytu przewyższa wielkości podaży. (.…)

3.         Wielkość równowagi to wielkość transakcji w sytuacji, gdy wielkość popytu równa jest wielkości podaży. (.…)

4.         Wyższej cenie dobra odpowiada większa jego ilość dostarczana na rynek, natomiast niższa cena ogranicza wielkość podaży. (.…)

5.         Ekonomia to nauka społeczna zajmująca się badaniem sposobów gospodarowania w sytuacji, kiedy potrzeby ludzkie są ograniczone, natomiast nieograniczone są czynniki potrzebne dla ich realizacji. (.…)

6.         Współcześnie pojawia się coraz więcej dóbr, których celem jest wykorzystanie jak największej ilości zasobów, a które mogłyby zaspokoić potrzeby gospodarki. (.…)

7.         Wraz z postępem cywilizacyjnym rola poszczególnych czynników produkcji nie ulega zmianie. (.…)

8.         W gospodarce opartej na wiedzy podstawowym czynnikiem produkcji staje się wiedza. (.…)

9.         Podejmowanym wyborom nie zawsze towarzyszy koszt alternatywny. (.…)

10.       Warunkiem racjonalnego gospodarowania jest możliwość wyboru pomiędzy różnymi sposobami rozwiązań. (.…)

8. Uzupełnij zdania brakującymi cyframi.

Cele strategii Europa 2020 dotyczą:

1. zatrudnienia – A …… % osób w wieku 20–64 lat powinno mieć pracę;

2. badań i rozwoju – B ..…% PKB UE powinno być przeznaczone na inwestycje w badania i rozwój;

3. zmian klimatu i energii – emisję gazów cieplarnianych należy ograniczyć o C ……% w stosunku do poziomu z 1990 r. lub o D …..%, jeśli warunki będą sprzyjające; E ………% energii powinno pochodzić ze źródeł odnawialnych;

4. edukacji – udział młodych ludzi przedwcześnie porzucających naukę nie powinien przekraczać F …….%; co najmniej G …….% osób w wieku 30–34 lat powinno mieć wykształcenie wyższe;

5. ubóstwa i wykluczenia społecznego (zmniejszenie liczby osób zagrożonych ubóstwem i wykluczeniem społecznym, o co najmniej H …… mln).

9. Uzupełnij tabelę dotyczącą korzyści i zagrożenia związane z globalizacją.

1.         Globalizacja sprzyja podejmowaniu wspólnych działań w walce z zagrożeniami nasilającego się fundamentalizmu.

2.         Globalizacja stwarza duże szanse i możliwości dla przyspieszania wzrostu gospodarczego i powiększania bogactwa we wszystkich państwach.

3.         Globalizacja zwiększa niebezpieczeństwo światowej katastrofy finansowej.

4.         Globalizacja zaspakaja potrzeby luksusowe bądź kreuje potrzeby u wąskiej grupy najbogatszych ludzi, pomijając podstawowe potrzeby szerokich kręgów społecznych.

5.         Fundamentalizm określany jako dziecko globalizacji, czyli reakcja obronna na hegemonie kulturowo-cywilizacyjną strefy euroatlantyckiej, a zwłaszcza USA.

6.         Szanse wynikające z globalizacji nie są równo dzielone i jednakowo dostępne, a największe możliwości stwarza się najbogatszym.

7.         Globalizacja zwiększa wydajność pracy i konkurencyjność jednostek oraz przedsiębiorstw.

8.         Globalizacja zwiększa możliwości zaspokajania potrzeb wszystkich grup społecznych, a przez rozwój nowych technologii przyczynia się do zwiększenia długości życia ludzi.

9.         Globalizacja wspiera kulturę rywalizacji, a maksymalizacja zysku staje się dominującą wartością w świecie biznesu.

10.       Globalizacja umożliwia wolny przepływ kapitału.

10. Połącz termin z opisem.

1. Polityka ekonomiczna.	A. Doktryna społeczno-polityczna zakładająca ograniczenie funkcji państwa w sferze gospodarki i poszerzenie zakresu wolności jednostki
2. Sprawiedliwy handel.	B. Oddziaływanie władz na funkcjonowanie gospodarki państwa oraz relacje z zagranicą.
3. Handel zagraniczny.	C. Rozpowszechnianie kultury masowej.
4. Liberalizm.	D. Odpłatna wymiana towarów i usług podmiotów gospodarczych danego kraju z podmiotami zagranicznymi.
5. Kalifornizacja stylu życia.	E. Partnerstwo w handlu opierające się na dialogu, przejrzystości i szacunku, które dąży do większej równości w handlu międzynarodowym.